Francis Bacon (ö. 1626); “Umut iyi bir kahvaltıdır, ama öğle yemeğine yetmez” derken sanki ideolojileri anlatmak istiyor.

         “Ekonomizm” yapmadan ekonomiyi konuşmak gerekir. İdeolojilerin insan idraklerine giydirilmiş deli gömlekleri olduğunu söyleyen C. Meriç çok haklı.

         Her sabah en az on kanalda gayet şık giyinmiş bay ve bayan sunucular, hep ekonomiyi konuştuklarını söylüyorlar ama dünyada 800 milyon insanın açlığından bahseden yok. Gelirin adil bölüşümü adeta tukaka.

         Türkiye hala dünyada konuşulan ekonomik doktrinler üzerinden yürümeye ve konuşmaya devam ediyor. “İnsan merkezli bir ekonomiden” bahseden çok az. Hala para üzerinden spekülasyon yapılıyor. Oysa dünya parayı terk ederek dijitale geçiyor. AB, özellikle Almanya artık 500 Avroluk banknotlar basmıyor. Yarın 200 avroluklarda basılmayacak belki. Bunu dolara öykünme diye okumak da mümkün ama paradan kaçış fikri sanki daha ağır basıyor.

         Marks’ı Weber’i çok konuşuyoruz ama Hilmi Ziya Ülgener’i ya da Sabri Ülker’in başarılarını ve metodunu konuşmuyoruz. Halbuki bunlar bizim için daha bir ayağı yere basan insanlar değil mi? Akademyamız adeta Batı’nın birer “distürübütörü.”

         Hep liberalizmden bahsediyoruz ama devletin yani Merkantilizmin sahayı terk ettiğini gören var mı? Fizyokratların “sınırsız ihtiyaçlar ve kıt kaynaklar” denklemini yıktıklarını özellikle gündeme taşımıyoruz. Hedonizmin gönüllü müritleri ancak tüketerek mutlu oluyorlar.

         Batıda “insan ekonomi içindir” ilkesine karşılık, İslam’da “iktisat insan içindir”. Yaratılışındaki esas hikmet Allah’a kulluk ve insanların mutluluğuna çalışmak olan insanın, önce beşeri ideolojilerin vazgeçilmez olmadığına inanması gerekir.

         İslam’a inanan insanın; Allah ile, insanlarla ve diğer varlıklarla ilişkilerini ayarlayan sistemin, varlık, bilgi ve değerler anlayışı ile bu sisteme dayalı bir çerçeve içinde oluşan iktisadi faaliyetlere “İslam İktisadı” diyebiliriz.

         “İslami iktisat” sisteminin ana belirleyicisi özel teşebbüstür.

           Bu gün en temel konulardan biri de; yatırımın ve kalkınmanın finansmanı konusu olup, bu konuda bir hayli mesafe alınmış durumdadır.

         Bütün bunlara rağmen, Türkiye’deki her fikirden insanın tüketim alışkanlıkları, finansa erişim konusu ve Batı’ya öykünme alanında birbirlerinden pek farklı oldukları söylenemez. Belki de hep birlikte “ekonomizm” yapmaktan henüz ekonomi konuşmaya geçemedik,

         İktisat, modernitenin uydusu olmaktan belki de şikayetçi değildir. Yoksa oyun kurucular mı çok maharetli?

         Bütün bunları, eğitimci Mehmet Gürdaş ve arkadaşlarının kurdukları “Helal Finans Araştırmaları Derneği”ne dikkat çekmek için yazdım. Bu arkadaşlar “insan merkezli” bir çıkış için araştırma yapmak üzere bir dernek kurmuşlar. Gayretleri meşkur olur inşallah.

         Onlar amaçlarını şöyle anlatıyorlar:

         “Dernek, helal finansın standartlarını belirlemek, günlük hayatta uygulanabilirliğini ve yaygınlaşmasını sağlamak, helal finansa ulaşımı kolaylaştırmak için aşağıdaki amaçları icra etmek amacıyla kurulmuştur. Saygıyla duyurulur.
         1. İnsanlarımızın helal finans ve tasarruf bilincini arttırmak, bilinçli bir şekilde helal finansa ve tasarrufa yönlendirmek, helal finans ve tasarrufa yönelen nüfusun artışına katkıda bulunarak hem tasarrufa dayalı faizsiz finans edinimi sisteminin yaygın olarak kullanılmasına, hem de helal kazanç ve tasarruf oranlarının artırılmasına destek olmak,
         2. İnsanlarımızı finans edinimi, para kullanımı ve kaynak yönetimi hakkında bilinçlendirerek bilinçli değerlendirme yapabilmesi ve etkili karar verebilmesine yardımcı olmak, helal finans ve tasarrufa yönelik faaliyetlerinin geliştirilmesini sağlamak,
        3. Helal Finans alanında faaliyet gösteren ve/ veya çalışmalar yapan kişi, kurum, kuruluşlara destek vermek, helal finans ve tasarruf alışkanlığını arttırmak için yasa düzenleyicisi organlar, kurumlar ve kuruluşlar nezdinde girişimlerde bulunmak, öneriler geliştirmek ve sektörü temsilen çalışmalara katkıda bulunmak,
         4. İnsanlarımızın helal finans ve tasarruf bilinci ve farkındalığını artırarak yerel ve ulusal düzeyde toplumsal gelişmeye katkı sağlamak, toplumda helal finans ve tasarruf alışkanlığını artıracak eğitimler için projeler oluşturmak ve tasarruf alışkanlığının eğitim müfredatına dahil edilmesini sağlamak, 
         5. Helal Finans ve Tasarrufa Dayalı Faizsiz Finans Edinimi yöntemleriyle insanlarımızın tasarrufa yönelmesini sağlamak üzere faaliyet gösteren kişi, kurum ve kuruluşların nitelik ve nicelik olarak gelişmesine yardımcı olmak, sektörel faaliyetlerini helal dairede icra edecekleri çizgileri çizmek ve çerçeveyi belirlemek, 
         6. Bu alanda faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlarca mağdur edilen tasarruf sahiplerinin haklarını savunmak, çözüm konusunda gereken hukuki ve manevi tüm desteği sunmak,
         7. Bu amaçları gerçekleştirmek adına Türkiye’nin; siyaset, ekonomi, sanat, kültür, bilim, teknoloji vb. alanlarında helal finans ve tasarruf bilincinin gelişimi için araştırma, inceleme, yayın vb. çalışmalara tüzüğümüzde belirtilen yöntemler doğrultusunda katkı sunmak, bu tür çalışmaları teşvik etmek, yürütmek, yaymak ve desteklemektir.”

        Mehmet Gürdaş’ın şahsında, helal finans araştırmaları konusunda derneğe başarılar diliyorum.

                                                                                                                                                                                                       NEVZAT ÜLGER