Yazarlar, şairler çeşitli sebeplerle bazen isimlerini gizleme/saklama gereği duymuşlar. Müstear isimle yazı yazan, kitap yayınlayan o kadar çok yazar var ki!

         Türk edebiyatında takma ad muhtemelen Batılı yazarlardan örnek alınarak kullanılmaya başlanmıştır. Belki istibdatı aşmanın bir yolu. Eskiden beri divan şairlerinin kullandığı mahlasla halk şairlerinin mahlasları kurallı bir geleneğin uygulaması olduğundan müstear isim sayılmaz. Mahlaslar çok defa şairin asıl adı yerine geçtiği halde müstear isim, bir şairin veya yazarın asıl adıyla yazarken farklı yazılarında herhangi bir sebeple gizlenme arzusundan doğmuştur.

          Bilinen örneklerden hareket edilerek bir yazarın müstear ismi siyasî-cezaî sorumluluktan kaçmak için olabilir.  birileri hakkında hiciv, ağır tenkit ve hakarette bulunmak için olabilir. Resmî mesleği dolayısıyla endişe etmek nedeniyle, kazanç maksadıyla yazılan eserlerde kendi edebî itibarını, şöhretini korumak için, asıl mesleğinden farklı bir alanda yazmak, aynı dergide birbirinden farklı pek çok yazı kaleme almak gibi durumlarda da kullanıldığı görülmektedir. Bunlara zaman zaman yazarlar arasındaki modaya uymak gibi daha özel sebepler de katılabilir.

          Özellikle de kütüphaneciler için, tasnif çalışmalarında bir problem teşkil eden ve yanlış değerlendirmelere sebep olan müstear isimler dikkat çekmektedir. Bunların yanında bir yazarın birden fazla takma ad kullandığı veya aynı takma adın farklı birkaç yazar tarafından benimsendiği, hatta bir başka gerçek şahsın adının kullanıldığı da görülmektedir.

Şimdi, kim kimdir bir bakalım:

Nâmık Kemal: Sâbir

Mehmet Akif Ersoy: Bedayül Adem, Muammer Ferdi

Tevfik Fikret: Nazmi ve Esad Necib

Yahya Kemal’in asıl adı Ahmed Agâh

1. Fuad Köprülü: Âşık Coşkun

Peyami Safa: Server Bedi

Necip Fazıl Kısakürek: Adıdeğmez, Dilci, Ahmet Abdülbaki, Ozan

Mehmet Kaplan: Nuri Hisar, Ruhi Çınar,

Rasim Özdenören: Üç dört farklı müstear,

Sait Faik Abasıyanık: Sait Faik Adalı, Sait Adalı, Adalı

Ömer Seyfeddin: Süheyl Feridun

Nabi Avcı: Molla Kasım, Abdullah Karaca, Enes Harman

Beşir Ayvazoğlu: B.A., Selim Gökçe

Sezai Karakoç: Mehmet Leventoğlu, Yasin Işık, Mehmet Yasin, Mehmet Yasinoğlu,

Cahit Zarifoğlu: Abdurrahman Cem ve diğerleri tabiî ki.

         Osmanlı Padişahları’nın birçoğu şairdi. Şair Padişahların divan edebiyatı geleneğine göre ad yerine kullanmış oldukları “mahlas” ları vardı:

1. Murad: Muradi

Fatih Sultan Mehmed: Avni

1. Bayezid: Adli

Kanuni Sultan Süleyman: Muhibbi

Sultan III. Mehmed: Adni

1. Ahmed: Bahti
2. Osman: Farisi
   IV. Murad: Muradi
   II. Mustafa: İkbali
   III. Ahmed: Necib
   III. Mustafa: Cihangir
   III. Selim: İlhami
   II. Mahmud: Adli

         Mahlas kullanmanın çok olduğu dönemler sıkıntılı zamanlardır.

                                                                                                                                                                                                       NEVZAT ÜLGER