HAYATI ÖNEMSEYELİM!
Hayata beraber başladığımız, /Dostlarla da yollar ayrıldı bir bir;
/Gittikçe artıyor yalnızlığımız. (Cahit Sıtkı)
Aman biraz hayatı yaşama biçimimize dikkat edelim. Yaşımız kaç olursa olsun, lütfen biraz dikkat.
Beyin ve nöroloji ilmini dikkatle takip anlamında; “beyin yüzde bir oranında su kaybederse düşünme yavaşlar, yüzde ikiye çıkarsa mental performans geriler, dikkat ve hafıza problemleri ortaya çıkar” diyor konunun uzmanı. Dikkat bu bir Demans başlangıcı. Günlük su içme miktarı en bir buçuk litre olsun.
Beyin sağlığı için rafine karbonhidrat ve şeker yememek önemli diyor Canan Karatay. Yaşla beraber, gün içerisinde normalden çok kalori alan bireylerin bilişsel yetenekleri, az kalori alan bireylerin gerisinde kalıyormuş. Rafine karbonhidrat ve şeker yemek, günlük alınan kalori miktarını artırır bir özelliğe sahiptir diyor gıda mühendisleri ve beslenme uzmanları. “Acıkmadan yeme, (keyfince) doymadan kalk.”
Bir diğer rafine karbonhidrat kaynağı tahıl ürünleri ve hamur işleri diye ekliyor uzmanlar. Bu gıdalarda beyne iyi gelmeyen bir madde var diyorlar; adı Gluten. Gluten, bazı aşamalardan sonra beyinde küçülme ve patolojik değişikliklere neden oluyormuş.
Uyku, beynin kendini tamir etmesi, vücuttaki kronik stres cevabının frenlenmesi, öğrenilen bilgilerin kalıcı olarak depolanması için şart. Özellikle beynini çok kullanan birisi iseniz uyku daha da önem kazanıyor. Lüzumundan fazla da, eksik de olmamalı.
Kalp sağlığı ve beyin sağlığı bir elmanın iki yarısı diyor uzmanımız. İkisini birbirinden ayrı tutmak ve değerlendirmek mümkün olmadığından beyni de, kalbi de kirletmemek gerekir. Kalp bir anlamda salim akıl yerine kullanılabilir diyen insanlar var. “Gelecek akıldan ziyade kalbe aittir” diyor meçhul bir adam.
Stresi azaltmanın en önemli yollarından birisi yavaşlamak, sakinlemek, hatta durmaktır. Düşünmek için durmak şart. Gerçi günün modası “durmak yok…” şeklinde ama siz yine de durmayı önemseyin. “Önce refik sonra tarik.”
Yeni bilgiler beyni geliştirir: Yeni bilgiler öğrenmek beyindeki özellikle hafıza ile ilgili bölgelerde yeni sinir hücreleri oluşturur. Okumak ve ağır olmayan hareketler önce Demans’ı, sonra Parkinson’u ve daha sonra da Alzheimer hastalıklarına yakalanmamak için norölogların tavsiye ettiği en önemli önlemler. Evet, hastalıkların yaşı yok ama orta yaş gurubundan itibaren hayat daha çok dikkat istiyor.
Neler mi yapılabilir: hem erkekler için hem de bayanlar için karma bir liste yapalım da herkes kendisine uygun olanı seçsin.
Bolca okumak, karakalem, pastel, akrilik ve yağlı boya ile resim yapmak, yeni bir müzik aleti çalmak, örgü örmeyi, dikiş dikmeyi öğrenmek, fotoğraf çekiminde ustalaşmak, yazı yazmayı öğrenmek, satranç oynamak, aletli plates denemek, yemek pişirme atölyelerine gitmek, Kur’an öğrenmek, küçük ezberlere çalışmak.
Arkadaşlarla birlikte zaman geçirmek, deneyimlerin paylaşılması, yeni bilgiler ve fikirlerle yüz yüze kalma, sırasında katılmadığımız fikirlere sahip insanlarla birlikte olduğumuzda zihin jimnastiği yapmak, sevdiklerimizle iyi zaman geçirmek, acıları ve sevinçleri paylaşmak da beyne iyi geliyor.
Başkalarına iyilik yapmak insanı mutlu etmez mi? Toplum gönüllüsü olup, engelli çocuklara destek olmak, kimsesizlere el uzatmak hem dünyamıza hem de öte dünyamıza hizmet etmez mi?
NEVZAT ÜLGER