PARA NEDEN OYNAKTIR?
Para kadar ürkek bir nesne (değer ölçü birimi mi deseydim) yok herhalde. Bazı ülkelerde yalnız değer olarak değil, şekil olarak da fazla sabitesi yok. Gerçi hakkını da yemeyelim; paradaki bu şekildeki bir oynaklık kültür hayatında nümismatlar gibi bir gurubu meydana getirmiş. Devletlerin gelir-gider dengesinde, olumlu veya olumsuz anlamda para oynak bir nesne. Çünkü çıkar anaforunu yönlendiren, yeşil, mor, gül kurusu ve diğer renkleri muhtevi kaimeler değil midir? Karşılığında altın stoku var diye mi ABD durmadan dolar basıyor? Sömürüyü görmek istemiyorsa bir insan, ne gelir elden?
Doların Türk parası karşılığındaki son serüveni de ilginç doğrusu. 2002-2012 yılları arasında ciddi ciddi yerinde oturmuş. Elbette taş durduğu yerde ağırdır. Ne olmuşsa bu 2012 tarihinden sonra dolar bizde oynaklığa başlamış,
2003 yılında 1.50 olan dolar kuru, 2012 yılına kadar istikrarını hep korumuş. Durduğu yerde durmuş.
2004 kur 1.42;
2005 dolar kuru 1.34;
2006 dolar kuru 1.43;
2007 dolar kuru 1.30;
2008 dolar kuru 1.292;
2009 dolar kuru 1.547;
2010 dolar kuru 1.50;
2011 dolar kuru 1.60;
2012 dolar kuru 1.79.
2018 dolar kuru 4.04.
2002-2012 aralığı Türkiye ekonomisi hep zirveye doğru gittiği dönemler. Zira AK Parti hükümetinin reformcu dönemi. Türkiye’nin Batı’dan övgü üstüne övgü aldığı dönemler. Hakikaten kaliteye pasaport gerekmez. Acaba bütün iktidarlar da bütün yapacaklarını sekiz yılda mı yapıyorlar? Çünkü benzer başarılı tabloları geçmişte de dört yıllık sürelerde görmüştük. 1950-54, 1965-69, 1983-87 gibi. Bence üzerinde düşünmek gerekir. Devlet Bahçeli’nin seçim süreleri dolmadan her dönemde erken seçim istemesi ve bu isteğinin de kabul görmesi belki de bundandır. Malum kendisi ekonomi doktorudur.
Acaba 2002-2012 dönemlerinde saldırı yapmayanlar şimdi niye yapıyorlar? Bu konuda çok şeyler söylenebilir. Batı’nın oyunları bitmez elbette. Ahtapotun tek kolu yok ki kaçmak kolay olsun. Körlerin hepsini bir araya getirmek gerekir. Hani fili tarif ederken her biri bir kısmını tarif etmişti ya!
Enflasyondan kurtulmak mı istiyorsun, sanalı bırak, maddi varlıklara yönel. Bitcoin (yapay para) de belki en az dolar kadar güvenli ama ben yine de reel varlıklara yönelin diyorum. Buna likit kalmak da diyebilinir. G-8 veya G-10 denilen ülkelerin diğer 194 ülkenin sırtından geçindiğini hiç unutmamak gerekir. Enflasyon, gelişmemiş ülkelere verilen bir “yalancı emzik”.
Kainatta hareket halinde olmayan “şey” yoktur. Sadece bu harekete göre kendini ayarlayanlar ve ayarlayamayanlar vardır.
NEVZAT ÜLGER